7.2.4. Wanneer het leefloon wordt toegekend als voorschot op een sociale uitkering of elk ander recht

Wanneer het OCMW voorschotten toekent op een sociale uitkering, wordt het bedrag van deze voorschotten vervolgens afgetrokken van de toegekende bedragen voor de overeenstemmende periode.

Als je wacht op een beslissing of je recht hebt op een sociale uitkering (bijvoorbeeld een werkloosheidsuitkering), kun je bij het OCMW een voorschot op je toekomstige uitkeringen aanvragen zodat je in de tussentijd over de nodige middelen beschikt. Als je voldoet aan de voorwaarden voor het leefloon, moet het OCMW je dat bedrag als voorschot toekennen (volgens de gezinscategorie waartoe je behoort) totdat je de sociale uitkering effectief krijgt. Je moet een bewijs van indiening van de uitkeringsaanvraag opsturen naar het OCMW. Deze laatste moet in zijn beslissingsbrief vermelden dat het om een voorschot gaat, dat terugbetaald moet worden wanneer je uiteindelijk je uitkering ontvangt.

Je wordt aangeraden je aanvraag bij het OCMW in te dienen op hetzelfde moment als je aanvraag voor een werkloosheidsuitkering (of andere uitkering/middelen). De aanvraag bij het OCMW neemt namelijk ook een zekere tijd in beslag (ongeveer zes weken). Daarenboven start de OCMW-steun pas vanaf de indiening van je aanvraag – Zie rubriek “Een aanvraag indienen”. Hoe dien ik een aanvraag in bij het OCMW?

De voorgeschoten bedragen worden volledig door het OCMW teruggevorderd als ze hoger zijn dan het uiteindelijk verwachte en ontvangen bedrag voor dezelfde periode. Het OCMW zal het bedrag terugvorderen bij jou (door een schuldbekentenis te ondertekenen) of rechtstreeks bij de instelling via het mechanisme van wettelijke subrogatie. 

De terugvordering is beperkt tot het bedrag van de inkomsten die in aanmerking moesten worden genomen voor de berekening van het leefloon als je dat dan had ontvangen. Je kunt namelijk geen twee soorten sociale uitkeringen in dezelfde periode ontvangen, behalve voor een aanvulling als de uitkering onder het leefloon blijft. 

Bijvoorbeeld: het is streng verboden om in dezelfde periode een werkloosheidsuitkering en het leefloon te ontvangen (althans in zijn geheel, een aanvullend LL is mogelijk als je uitkering lager blijkt te zijn dan het LL-bedrag voor jouw categorie).

Als uiteindelijk blijkt dat je geen recht hebt op een uitkering/loon/enz. (of niet volledig), moet je het OCMW hiervan op de hoogte brengen door de eventuele bewijzen voor te leggen. In dat geval zal je de in het verleden ontvangen bedragen (soms gedeeltelijk) kunnen behouden en de doorbetaling van het LL in de toekomst kunnen aanvragen.

Het OCMW kan ook gebruikmaken van zijn wettelijke subrogatiebevoegdheid (= in jouw plaats handelen om de terugbetaling rechtstreeks aan de instelling, de RVA bijvoorbeeld, te vragen) of je een schuldbekentenis laten ondertekenen op het moment van je aanvraag.

Let op! Het OCMW kan het voorschot niet terugvorderen door beslaglegging op of overdracht van je toekomstige maandelijkse inkomsten. De terugvordering kan alleen via een gerechtelijke procedure, als er geen minnelijke schikking kan worden getroffen tussen jou en het OCMW.

Je kunt ook je zaak bepleiten, eventueel vergezeld van een advocaat, om te proberen de terugvordering ongedaan te maken. Als je de zitting niet bijwoont, riskeer je “bij verstek veroordeeld” te worden door de rechtbank. – Zie rubriek ‘Beroep”. Hoe ga ik in beroep tegen een beslissing van het OCMW?

Het OCMW moet dus een vonnis bekomen dat je veroordeelt tot terugbetaling van de toegekende bedragen, waarvan de tenuitvoerlegging enkel door een gerechtsdeurwaarder mag gebeuren. Je kunt ook beroep aantekenen tegen het OCMW als het de procedures niet naleeft.

Afgezien van de bovengenoemde situaties is terugvordering van het leefloon dus niet mogelijk. Elke, door jou ondertekende schuldbekentenis of verbintenis tot terugbetaling is onwettig.