4. Contact opnemen met het OCMW: Wie? Hoe? Waarom?

Het kan nuttig, zo niet noodzakelijk, zijn om contact op te nemen met het OCMW om de eerste informatie te bekomen of onbegrip en misverstanden op te helderen. 

Dat kan: 

• rechtstreeks bij de maatschappelijk werker, bij voorkeur schriftelijk (per e-mail, zelfs na een telefoongesprek, om bijvoorbeeld aanvragen/vragen te bevestigen) zodat alle gegevens bewaard blijven.
• Soms is dat niet genoeg en moet je ook contact opnemen met de supervisor, het hoofd van de afdeling en/of de sociale dienst, de interne bemiddelingsdienst, de juridische afdeling, de directeur/algemeen secretaris (garanderen dat de handelingen van het OCMW legaal zijn), de voorzitter, vooral als de situatie dringende bijstand vereist (zie de contactgegevens van de negentien Brusselse OCMW’s).

Als je een brief naar het OCMW stuurt, is het nuttig om die aan alle voormelde personen te richten.

Gaat het om een fundamenteel probleem binnen het betrokken OCMW, dan kan het raadzaam zijn om je brief ook naar alle leden van het Bijzonder comité voor de sociale dienst te sturen. Dat zal het mogelijk maken om, via individuele situaties, de mandatarissen van de instelling te interpelleren, die uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor het beleid van het OCMW. Zij kunnen bepaalde praktijken die binnen de instelling gangbaar zijn geworden en die problematisch blijken te zijn voor de steuntrekkers, in vraag stellen.

Het gebeurt vaak dat de maatschappelijk werker, of andere beslissingsbevoegde personen, weigeren om informatie door te geven in naam van het beroepsgeheim. Het antwoord kan verschillen naargelang de persoon die de gerechtigde bijstaat een jurist, een welzijnswerker, militant of vrijwilliger is die op persoonlijke titel of namens een vereniging handelt. In dat geval verdient het de voorkeur om schriftelijk te communiceren (idealiter met handtekening van de aanvrager) en te vragen dat het antwoord bij de belanghebbende terechtkomt. 

Je kunt ook een volmacht ondertekenen waardoor de persoon die je bijstaat je kan vertegenwoordigen, je rechten kan doen gelden en je wettig kan verdedigen bij het OCMW in jouw naam en in opdracht van jou (zie model volmacht).

Het is van groot belang om de schriftelijke uitwisseling van belangrijke informatie met de maatschappelijk werker of ander OCMW-personeel te bewaren. Dat geldt ook voor kopieën van alle bewijsstukken die naar het OCMW worden gestuurd, zoals aangetekende brieven, e-mails, attesten, foto’s, enz.

Een naar verwachting negatieve beslissing kan door het OCMW gewijzigd worden na uitwisselingen, nieuwe informatie en/of het eventueel opsturen van bijkomende documenten. Een eenvoudige brief met goede argumenten is soms genoeg. Dat kun je doen bij een onderzoek naar aanleiding van een nieuwe aanvraag of een herziening (wijziging, weigering, intrekking, schorsing, sanctie), vooral in de eerste maand en de weken erna.

Na afloop van de eerste maand na de indiening van een nieuwe aanvraag of een herziening moet je beoordelen of het opportuun is om beroep aan te tekenen bij de arbeidsrechtbank. Dat is een maatregel waarover je goed moet nadenken. Het is immers een feit dat de stappen die je onderneemt bij het OCMW, kunnen leiden tot een snelle deblokkering van de situatie, terwijl gerechtelijke stappen soms resulteren in een bevriezing van de situatie. Sommige OCMW’s verkiezen namelijk om geen beslissing te nemen en de uitspraak van de arbeidsrechtbank af te wachten. Je moet hoe dan ook blijven toezien op de termijn voor het instellen van beroep bij de rechtbank (drie maanden vanaf de datum van kennisgeving van de beslissing), als dat nodig zou blijken te zijn.

Als de gesprekken met het OCMW niet snel tot een bevredigende oplossing leiden, raden we je aan om niet te talmen en een verzoek tot hoorzitting bij het OCMW in te dienen en/of tegelijkertijd beroep aan te tekenen bij de arbeidsrechtbank (of na een negatieve hoorzitting, als de termijn en situatie het nog toelaten om de uitkomst van de hoorzitting af te wachten).

Verschillende verenigingen bieden sociale en juridische ondersteuning aan voor deze procedures. Het is ook mogelijk om je te laten bijstaan door een advocaat die juridische bijstand verleent, via het Bureau voor Juridische Bijstand. Zie het hoofdstuk over juridische bijstand en de lijst van verenigingen die gratis juridische ondersteuning bieden.